18 اوت (27 امرداد) سال 1227 ميلادي (رمضان 624 هجري)، چنگيزخان مغول پس از تصرف سرزمين هايي از چين تا حاشيه اروپا، در 72 سالگي در مغولستان درگذشت و در گوري پنهان به خاک سپرده شد. گروه بين المللي مامور كشف گور چنگيزخان مركب از تاريخدانان، جغرافيون و باستاشنان پس از چهل سال بررسي، در دهه يکم قرن 21سرانجام اين گوررا در تپه اي در 260 كيلومتري شمالشرقي اولان باتور (پايتخت جمهوري مغولستان) و به فاصله نزديكي از زادگاه وي (دامنه كوههاي لينبانشان، نزديك شهرك باتشيريت، ايالت هنتي Hentii) كشف كرده اند كه به صورت يك اطاقك 3 در 3 در 4 متري سنگي در عمق دو متري و در نزديكي قله تپه ساخته شده است. پيرامون اين گور، قبور سنگي متعدد وجود دارد تا يافتن قبر چنگيز دشوار باشد. چنگيزخان كه بيم داشت روزگاري دشمنانش گور او را بيابند و بقاياي جسدش را بيرون بياندازند و روح او تا ابد ناراحت باشد محرمانه دستور داده بود كه همه كساني كه در ساختن گور او و مراسم تشييع و تدفين جنازه شركت كنند كشته شوند و اين وصيت پس از مراسم تدفين به دست «اگداي» انجام گرفت و به همين جهت چهل سال طول كشيد تا هيات بين المللي گور او را پيدا كند.
چنگيز خان درجريان تعقيب جلال الدين خوارزمشاه تا رود سند كه لشگريان اورا در منطقه پروان (افغانستان فعلي) شكست داده بود، به علت ناسازگار بودن آب و هواي منطقه (پاكستان امروز) بيمار شده بود و پس از بازگشت به زادگاه خود، هنگام شكار نيز از اسب افتاده بود و اين دو عامل باعث مرگ او شد.
چنگيزخان پيش از مرگ «گوريلتا (نشست ـ قوريلتا)» سران مغول را تشكيل داده بود و وصيت هاي خودرا در اين نشست مطرح كرده بود از جمله تاكيد كرده بود كه مجموعه قوانين وي ـ دزاساك (ياسا) ـ دقيقا رعايت شوند، در قلمرو مغول بايد با دروغ، دزدي و تجاوز به زنان شوهردار شديدا مبارزه شود. همچنين پيش از توسل به خشونت بايد دست كم يكبار اخطار داده شود.
چنگيزخان همچنين وصيت کرده بود که دانشمندان، اديبان و آگاهان - هركس كه مي خواهند باشند بايد به خدمت گرفته شوند و بدون مشورت با آنان كاري صورت نگيرد، در وحدت سران مغول كوچكترين خللي نبايد به وجود آيد، قوم مغول در هرجا كه باشد بايد از زندگي در داخل شهر و آلوده شدن به مفاسد شهري جدا امتناع كند و زندگاني چادر نشيني و يا به دور از شهررا از دست ندهد و ....
قديمي ترين ياساي چنگيزي به خط ايغوري نوشته شده است. در آخرين قوريلتاي زمان چنگيز، دو پسر از سه پسر اصلي و زنده او Ogodei (اگداي يا اكتاي) و Toluy (تولي يا تولوي) شركت داشتند. «جوجي» پسر بزرگ او و فاتح بخش وسيعي از روسيه و قفقاز شمالي پيش از تشكيل اين نشست درگذشته بود و پنج پسر ديگر چنگيز از زنان غير رسمي بودند كه نقش مهمي به آنان واگذار نمي شد. نوه هاي چنگيز بر اين پنج پسر برتري داشتند.جغتاي (Jaghatay) كه در ميان سه پسر اصلي چنگيز كوچكتر از همه بود در آخرين "قوريلتاي" شركت نداشت. وي كه در عمليات رود سند در كنار پدر بوده همانجا مامور شده بود كه سند، مكران و كرمان را تصرف كند تا بعدا جلال الدين خوارزمشاه از آنها به صورت پايگاه استفاده نكند و جغتاي كرمان را در سال 1222 ميلادي متصرف شد، غارت كرد و ويران ساخت تا چيزي براي جلال الدين باقي نماند.
نام چنگيز كه موفق به متحد كردن اقوام مغول و سپس تصرف سرزمين هاي ترك نشين و آنگاه شمال شرقي و شرق ايران شد در ابتدا «تموچين» بود. در غرب نام او را گنگيز (Genghis) تلفظ مي كنند.
مورخان ضمن تاكيد بر خونريز بودن و شقاوت چنگيز خان در عين حال وي را مردي باهوش و داراي عزم و اراده نيرومند دانسته اند.
چنگيز خان درجريان تعقيب جلال الدين خوارزمشاه تا رود سند كه لشگريان اورا در منطقه پروان (افغانستان فعلي) شكست داده بود، به علت ناسازگار بودن آب و هواي منطقه (پاكستان امروز) بيمار شده بود و پس از بازگشت به زادگاه خود، هنگام شكار نيز از اسب افتاده بود و اين دو عامل باعث مرگ او شد.
چنگيزخان پيش از مرگ «گوريلتا (نشست ـ قوريلتا)» سران مغول را تشكيل داده بود و وصيت هاي خودرا در اين نشست مطرح كرده بود از جمله تاكيد كرده بود كه مجموعه قوانين وي ـ دزاساك (ياسا) ـ دقيقا رعايت شوند، در قلمرو مغول بايد با دروغ، دزدي و تجاوز به زنان شوهردار شديدا مبارزه شود. همچنين پيش از توسل به خشونت بايد دست كم يكبار اخطار داده شود.
چنگيزخان همچنين وصيت کرده بود که دانشمندان، اديبان و آگاهان - هركس كه مي خواهند باشند بايد به خدمت گرفته شوند و بدون مشورت با آنان كاري صورت نگيرد، در وحدت سران مغول كوچكترين خللي نبايد به وجود آيد، قوم مغول در هرجا كه باشد بايد از زندگي در داخل شهر و آلوده شدن به مفاسد شهري جدا امتناع كند و زندگاني چادر نشيني و يا به دور از شهررا از دست ندهد و ....
قديمي ترين ياساي چنگيزي به خط ايغوري نوشته شده است. در آخرين قوريلتاي زمان چنگيز، دو پسر از سه پسر اصلي و زنده او Ogodei (اگداي يا اكتاي) و Toluy (تولي يا تولوي) شركت داشتند. «جوجي» پسر بزرگ او و فاتح بخش وسيعي از روسيه و قفقاز شمالي پيش از تشكيل اين نشست درگذشته بود و پنج پسر ديگر چنگيز از زنان غير رسمي بودند كه نقش مهمي به آنان واگذار نمي شد. نوه هاي چنگيز بر اين پنج پسر برتري داشتند.جغتاي (Jaghatay) كه در ميان سه پسر اصلي چنگيز كوچكتر از همه بود در آخرين "قوريلتاي" شركت نداشت. وي كه در عمليات رود سند در كنار پدر بوده همانجا مامور شده بود كه سند، مكران و كرمان را تصرف كند تا بعدا جلال الدين خوارزمشاه از آنها به صورت پايگاه استفاده نكند و جغتاي كرمان را در سال 1222 ميلادي متصرف شد، غارت كرد و ويران ساخت تا چيزي براي جلال الدين باقي نماند.
نام چنگيز كه موفق به متحد كردن اقوام مغول و سپس تصرف سرزمين هاي ترك نشين و آنگاه شمال شرقي و شرق ايران شد در ابتدا «تموچين» بود. در غرب نام او را گنگيز (Genghis) تلفظ مي كنند.
مورخان ضمن تاكيد بر خونريز بودن و شقاوت چنگيز خان در عين حال وي را مردي باهوش و داراي عزم و اراده نيرومند دانسته اند.
 |
| تصوير چنگيزخان بر اسكناسهاي 500 توگريكي جمهوري مغولستان، چرا تصوير كوروش و داريوش بر دو اسكناس از انواع اسكناسهاي ايران نباشد؟. داريوش بود كه 25 قرن پيش در ايران سكه (داريك) ضرب كرد كه نمونه هاي آن هنوز در موزه ها نگهداري مي شوند |
No comments:
Post a Comment